Wariacje Goldbergowskie w Oporowie

Wariacje Goldbergowskie (BWV 988), są jednym z najwspanialszych przykładów formy wariacyjnej w historii muzyki. Ich różnorodność, barwność, niezwykle przemyślana koncepcja dzieła, zastosowanie najtrudniejszych technik zarówno kompozytorskich, jak i wykonawczych oraz ogrom swobody, jaki Bach zostawia przyszłym wykonawcom, sprawia, iż utwór ten jest fundamentem muzycznej kultury Europy i wywarł wpływ na generacje kompozytorów i wykonawców od klasycyzmu po muzykę XXI wieku. Utwór powstał około roku 1741 dla hrabiego Hermana Karla von Keyserlinga i wykonywany był przez Johanna Gottlieba Goldberga, muzyka hrabiego i ucznia Bacha, od którego wariacje wzięły swą nazwę. Według biografii Bacha napisanej przez Johanna Nikolausa Forkela, utwór miał służyć jako "lekarstwo" na bezsenność hrabiego. Wariacje Goldbergowskie składają się z Arii i 30 wariacji, opartych na jej schemacie harmonicznym, wykorzystujących przeróżne formy muzyczne, w tym różne tańce oraz skomplikowane i kunsztowne formy polifoniczne, jak fugetta i różne rodzaje kanonów – od kanonu w unisonie, poprzez wszystkie interwały aż do kanonu w nonie. Cykl kończy Aria da capo w pierwotnej wersji. Jan Sebastian Bach napisał Wariacje na klawesyn, ale współcześnie jego dzieło wykonywane jest również na fortepianie. Dokonano też licznych transkrypcji Wariacji Goldbergowskich na trio smyczkowe, orkiestrę, organy, gitarę.

HANNA DRZEWIECKA-BORUCKA (skrzypce) – absolwentka Akademii Muzycznej im. F. Chopina w Warszawie, Konserwatorium Królewskiego
w Brukseli oraz Queen Elisabeth Music Chapel. Jest laureatką wielu konkursów, zajęła m.in. II miejsce na VIII Międzynarodowym Konkursie Kwartetów Smyczkowych im. Dymitra Szostakowicza w Moskwie oraz I miejsce na Międzynarodowym Konkursie Tenuto i Forte w Belgii. Prawie 20 lat mieszkała
i koncertowała w Belgii, z czego 12 lat jako prymariusz kwartetu smyczkowego Kryptos Quartet, z którym regularnie występowała w renomowanych salach koncertowych Europy, takich jak: Bozar i Flagey w Brukseli, De Doelen w Roterdamie, Palais de Beaux-Arts w Lille, Brucknerhaus w Linz oraz Berliner Festspiele. W 2005 roku brała udział w IV Międzynarodowej Konferencji im. J. Sibeliusa w Denton UNT Texas, gdzie wykonała nieznane utwory Sibeliusa na skrzypce i fortepian z Ruusamari Teppo – prawnuczką kompozytora.

Jako kameralistka współpracowała m.in. z Ronaldem Brautigamem, Augustinem Dumay, Januszem Olejniczakiem, Pieterem Wispelwey’em i Joanną Woś. Koncertowała jako solistka m.in z Brussels Philharmonic Orchestra, Filharmonią Pomorską oraz Vlaams Radio Orkest. W latach 2006-2012 była koncertmistrzem Brussels Philharmonic Orchestra.

Artystka ma w swoim dorobku wiele nagrań płytowych, radiowych
i telewizyjnych. Została uhonorowana prestiżowym tytułem „Polak Roku w Belgii”. Obecnie prowadzi sekcję II skrzypiec w orkiestrze Teatru Wielkiego w Łodzi
i kontynuuje kameralistykę, grając m.in. w kwartecie smyczkowym Bacewicz String Quartet.

RÓŻA WILCZAK-PŁAZIUK (altówka) – absolwentka łódzkiej Akademii Muzycznej w klasie altówki prof. Zbigniewa Friemana. Edukację uzupełniała w Staatliche Hochschule für Musik und Darstellende Kunst w Stuttgarcie pod kierunkiem prof. Hermanna Vossa. Brała udział w Międzynarodowych Konkursach Muzycznych (Genewa 1992 r. i Markneukirchen 1995 r.). Współpracowała z wieloma orkiestrami kameralnymi. Koncertowała jako solistka i kameralistka w Polsce, Niemczech i Holandii m.in. z orkiestrami Filharmonii Łódzkiej, Philharmonisches Orchester Köln, Filharmonii Śląskiej; kwartetami smyczkowymi Arcos, Orfeus oraz The Wieniawski String Quartet.

Od 1994 roku pracuje w swojej macierzystej uczelni, prowadząc szeroką działalność dydaktyczną, również jako juror licznych ogólnopolskich konkursów i przesłuchań dla altowiolistów. Posiada w swoim dorobku wiele nagrań płytowych (Bayer Records, DUX, Anngraf, EnsingerClassics, Akademii Muzycznej w Łodzi), telewizyjnych (Forestfilm Polska, Telewizja Polska SA, Film Polski, PWSFTviT w Łodzi).

Za bogatą działalność artystyczną Róża Wilczak-Płaziuk została uhonorowana odznaką Ministra Kultury i Dziedzictwa Narodowego „Zasłużony dla Kultury Polskiej” oraz Srebrnym Krzyżem Zasługi. Obecnie zatrudniona na stanowisku profesora nadzwyczajnego, prowadzi klasę altówki w Akademii Muzycznej
w Łodzi. W latach 2012-2016 pełniła funkcję prodziekana na Wydziale Instrumentalnym w tejże uczelni.

AGNIESZKA KOŁODZIEJ (wiolonczela) – ukończyła studia w Akademii Muzycznej im. G. i K. Bacewiczów w Łodzi u prof. Stanisława Firleja i w Królewskim Konserwatorium w Brukseli u prof. Jeroena Reulinga. Po wygranej na Międzynarodowym Konkursie im. K. Wiłkomirskiego w Poznaniu otrzymała Golden Merit Award, aby studiować w Towson University (Baltimore). Jest laureatką pierwszych nagród na innych międzynarodowych konkursach, takich jak: „Peggy Gordon Competition” (Baltimore), „Edmont Baert Competition” (Bruksela). Zdobyła nagrody na „Kingsville Competition” (Teksas), „5Towns Arts” (Nowy Jork) oraz wielu innych.

Występowała z Cordis Quartet, Sequenza Trio (studia NSKA, Amsterdam) czy Resonance Trio (Bruksela), mając swój debiut w prestiżowym Palais des Beaux Arts (Bruksela). Ożywioną działalność solową umożliwiły jej studia w uznanym Queen Elisabeth Music Chapel w klasie solowej prof. Garego Hoffmana. W ostatnim czasie miała zaszczyt wystąpić w Pałacu Prezydenckim w Niemczech podczas Beethoven Abend z udziałem Prezydenta Niemiec J. Gaucka wraz z małżonką. Jest zapraszana na festiwale: Schiermonnikoog Chamber Music Festival (Holandia), Paganini Festival (Włochy), Festival de Consonances (Francja), Piatigorsky Seminar (Los Angeles), Music X (Fundacja Hindemitha, Szwajcaria). Występowała w Casa da Musica (Portugalia), Theater des Champs Elysees (Paryż), Auditorium Nationale (Madryt), Concertgebouw (Amsterdam) oraz wiele innych.

Wielokrotna stypendystka Ministra Kultury, Rządu Belgijskiego i innych. Obecnie jest koncertmistrzem Teatru Wielkiego w Łodzi.

ALEKSANDRA BĘBEN (słowo o muzyce) ukończyła studia w zakresie teorii muzyki w Akademii Muzycznej w Łodzi. W latach 1998-2002 była recenzentem muzycznym łódzkiej „Gazety Wyborczej”, publikowała w „Ruchu Muzycznym”, „Operomanii”, „Kronice miasta Łodzi”, „Kalejdoskopie”. Jako prelegent prowadzi koncerty w Akademii Muzycznej w Łodzi, w ramach cyklu „Niedziela z muzyką u św. Mateusza”, festiwalu „Muzyka Świata w Pabianicach”, koncertów „Nie tylko opera” w Teatrze Wielkim w Łodzi. Jest autorką komentarzy do płyt nagrywanych przez łódzkich artystów i współautorką leksykonu „Łódzkie środowisko kompozytorskie 1945-2000” wydanego przez Akademię Muzyczną w Łodzi (2001). W 2000 roku zdobyła dwie nagrody: Nagrodę im. Jerzego Katarasińskiego „Złote Pióro” dla najlepszego krytyka w sezonie artystycznym 1999/2000 (obecnie jest członkiem kapituły tej nagrody) oraz II nagrodę w konkursie na recenzję teatralną Fundacji im. M. Bechczyc-Rudnickiej i Klubu Krytyki Teatralnej Stowarzyszenia Dziennikarzy RP. Od 1998 roku związana z Akademią Muzyczną w Łodzi – wykłada i pracuje w Biurze Promocji. Od 2012 roku jest rzecznikiem prasowym tej uczelni.

Ewa Majczak

Muzeum-Zamek w Oporowie