Szlachta Ziemi Gostynińskiej i reformy Sejmu Czteroletniego

Janusz Szczepański w „Dziejach Gostynina i Ziemi Gostynińskiej” (rozdział „Gostynin i Ziemia Gostynińska w latach 1462–1793”) opisuje stosunek szlachty Ziemi Gostynińskiej do reform Sejmu Czteroletniego. 

Podczas obrad Sejmu Czteroletniego (grafika) trwały prace nad prawem o miastach. W całym kraju powołano cywilno-wojskowe komisje porządkowe. Siedzibą Komisji Cywilno-Wojskowej Ziemi Gostynińskiej i Powiatu Gąbińskiego został Gąbin. Starosta gostyniński Maciej Łączyński został w 1790 roku jej komisarzem prezydującym. Dwa lata później zastąpił go gostyniński stolnik Marcin Leopold Czajkowski.  

Komisja rozwiązywała problemy związane z: gospodarką, oświatą, bezpieczeństwem i porządkiem publicznym. Niezwykle istotną kwestią okazała się naprawa traktów wiodących przez Ziemię Gostynińską. Za remonty poszczególnych odcinków odpowiadali wybrani przedstawiciele okolicznej szlachty. 

16 listopada 1790 roku w Gąbinie obradował sejmik ziemski. Jego uczestnicy zdecydowanie poprali reformę wojskową. Józef Mikorski i Dionizy Łączyński jako posłowie Ziemi Gostynińskiej mieli odpowiadać za wprowadzenie armii liczącej 100 tysięcy żołnierzy. Szlachta Ziemi Gostynińskiej poparła również reformę skarbową, chociaż miała względem niej niewielkie zastrzeżenia. Gostynińska szlachta wnioskowała, by przedstawiciele tego stanu mogli wyjeżdżać za granicę wyłącznie „dla poratowania zdrowia” na nie więcej, niż pół roku.

Prawo o miastach uchwalono ostatecznie 21 kwietnia 1791 roku. Mieszczanie z Gostynina, Gąbina i Osmolina zyskali dzięki niemu dostęp do stanowisk w armii i administracji, możliwość nabywania dóbr ziemskich, a przede wszystkim – nietykalność osobistą. 

Za tydzień o Rosjanach na Ziemi Gostynińskiej w końcu XVIII wieku