Miliard złotych od Marszałka. Gdzie są te pieniądze? Rozmowa z Marszałkiem Województwa Mazowieckiego Adamem Struzikiem.

Ten rok rzeczywiście nie należał do najłatwiejszych. 24 lutego skorygował wszystkie wcześniejsze priorytety, również te inwestycyjne. Agresja Rosji na Ukrainę wywołała wiele negatywnych skutków, z którymi praktycznie każdy z nas musi się mierzyć. Z dnia na dzień wiele branż straciło fachowców, którzy wyjechali, by walczyć w obronie swojej ojczyzny. Kryzys energetyczny wpłynął również na ceny usług i towarów, do tego rosnąca inflacja, która dziś wynosi ponad 17 proc. To wszystko powoduje, że żyjemy w czasach wielkiej niepewności. Dziś podpisujemy umowę na budowę drogi, a jutro może się okazać, że wykonawca zejdzie z budowy, bo nie będzie w stanie zmieścić się w zaplanowanym na ten cel budżecie. Rosną także wydatki w naszych instytucjach, a tych mamy ponad 160. Wzrost cen gazu i energii wynosi aktualnie 40 proc. Jednym słowem jesteśmy świadkami największego kryzysu energetycznego od lat 70. Jest to trudny moment również dla samorządów, które już dziś ograniczają wydatki. W gminy i miasta uderzają rekordowe rachunki za energię, większe nawet o 400-500 proc.

Czy i w jaki sposób sejmik województwa mazowieckiego stara się pomóc lokalnym samorządom?

Solidarność i pomocniczość to podstawowe filary prowadzonej przez nas polityki. W tym roku na wsparcie lokalnych samorządów przeznaczyliśmy pół miliarda złotych. Te środki pomogły w realizacji tysięcy inwestycji zarówno tych małych, np. zakup strojów dla kół gospodyń wiejskich czy budowa siłowni plenerowych, jak i dużych, infrastrukturalnych, m.in. budowa dróg, szkół czy przedszkoli. O tym, jak bardzo wyczekiwana jest ta pomoc, może świadczyć chociażby fakt, że zarówno liczba, jak i wartość zgłaszanych projektów co roku przekracza zaplanowany na ten cel budżet. Dlatego już dziś wiemy, że musimy w przyszłym roku zwiększyć pomoc. Obecnie za 100 000 zł nie można zrobić tego, co było wykonane za tę kwotę jeszcze rok temu. Niestety, problemem, z jakim może przyjść nam się zmierzyć, będzie brak możliwości zagwarantowania wkładu własnego przez gminy i powiaty. Z tym również musimy się liczyć, przygotowując regulaminy programów wsparcia na przyszły rok.

A środki unijne?

2 grudnia Komisja Europejska zatwierdziła nasz program regionalny Fundusze Europejskie dla Mazowsza 2021-2027. Mowa o ponad dwóch miliardach euro z UE, które zasilą realizację wielu ważnych projektów i inwestycji. Decyzja ta kończy proces negocjacyjny i otwiera drogę do ogłaszania naborów. Pierwsze z nich już w pierwszym kwartale 2023 r. Warto pamiętać, że poza tymi środkami Mazowsze Regionalne może liczyć na kolejnych 400 mln euro w ramach programu Fundusze Europejskie dla Polski Wschodniej. To efekt wprowadzonego w 2018 r. podziału statystycznego Mazowsza. Liczymy również na uruchomienie środków z KPO.

Jakie najważniejsze inwestycje zostały zrealizowane w tym roku przy wsparciu samorządu województwa mazowieckiego w regionie płockim?  

Tylko w tym roku w subregionie płockim wsparliśmy realizację aż 581 inwestycji. Tą najważniejszą jest oczywiście budowa ośrodka radioterapii w naszym szpitalu w Płocku. To długo wyczekiwana inwestycja, na której realizację dwukrotnie próbowaliśmy pozyskać środki w ramach programu rządowego. Niestety, dwa razy nasz wniosek pozostał bez odpowiedzi. To niezwykle ważna inwestycja dla mieszkańców regionu, którzy są zmuszeni do szukania pomocy w innych miastach. Dlatego zarezerwowaliśmy środki w naszym budżecie. To niemała kwota, bo mowa o 80 milionach złotych. Prace idą zgodnie z harmonogramem. Jestem przekonany, że wkrótce fachową opiekę znajdą tu pacjenci nie tylko z Płocka i okolic, ale także całego północnego Mazowsza.  

A inne inwestycje? 

Kolejną ważną inwestycją, na którą przeznaczamy aż 39 mln zł, jest budowa obwodnicy Sierpca. Od wielu lat mówi się o konieczności wyprowadzenia ciężkiego ruchu samochodowego poza centrum miasta. W niedługim czasie mieszkańcy odetchną z ulgą, a kierowcy unikną stresu związanego z przeciskaniem się wąskimi uliczkami. W ramach naszych programów wsparcia tylko w tym roku na terenie regionu płockiego dofinansowaliśmy aż 17 inwestycji sportowych. Pomogliśmy także ponad 100 kołom gospodyń wiejskich w zakupie wyposażenia i organizacji wydarzeń kulturalnych. Te aktywne, kreatywne i odważne kobiety, a coraz częściej także mężczyźni, angażują się w życie społeczne swoich wspólnot, podejmują wyzwania i pomagają mieszkańcom. Dlatego takie działania należy wspierać. Nasze środki pomagają także w rozwoju najmniejszych społeczności, jakimi są sołectwa. Tylko w tym roku wsparliśmy 123 inicjatywy, które odzwierciedlają głosy mieszkańców. To oni typują inwestycje, na których im zależy. W ten sposób mamy pewność, że są one naprawdę potrzebne.  

Spotyka się Pan z mieszkańcami i samorządowcami w regionie. O czym rozmawiacie, jakie nastroje panują wśród mieszkańców?

Żyjemy w trudnych czasach. Rosnąca inflacja powoduje olbrzymie niepokoje społeczne. Coraz trudniej realizuje się inwestycje, które są bardzo ważne z punktu widzenia mieszkańców, a także rozwoju regionu. Nie chodzi o to, że nie ma środków. Rosnące ceny towarów i usług powodują, że wykonawcy często schodzą z budowy, bo nie są w stanie realizować inwestycji za kwotę zaproponowaną w przetargu. Nie wiadomo, co ze środkami unijnymi. Przez długi czas rządzący mydlili wszystkim oczy w sprawie KPO. A dziś chyba już nikt nie ma złudzeń, że tych środków nie dostaniemy. A przecież to właśnie one miały pomóc w realizacji dużych i kluczowych projektów, np. kolejowych. Coraz częściej się słyszy, że jeśli rząd nie porozumie się z Unią Europejską, możemy także stracić środki w ramach programów regionalnych. To byłby ogromny cios dla wszystkich – samorządów, przedsiębiorców. Dlatego nastroje są ciężkie. Wielu samorządowców pyta, co będzie dalej, czy nadal będziemy pomagać. Niestety, jeśli inflacja będzie rosła, wzrosną ceny energii i gazu, to budżety gmin, miast i powiatów tego nie udźwigną. Mam wrażenie, że rząd zamiast szukać rozwiązania, ten kryzys cały czas pogłębia. Przed nami trudny czas. My, podobnie jak inne samorządy, pracujemy nad budżetem na przyszły rok. I choć to rekordowy, bo 5-miliardowy budżet, jego realizacja będzie nie lada wyczynem. Dlatego nastroje nie są najlepsze i rozmowy, które toczymy, są niezwykle trudne. Mam nadzieję, że najbliższy czas okaże się dla nas wszystkich łaskawszy.