Gostyniński wątek astrofotograficzny #3. Grupa galaktyk NGC 7331

Kierujemy teleskop w kierunku północnych krańców gwiazdozbioru Pegaza. W październiku góruje on około godziny 21:30, dosięgając interesującym nas obszarem wysokości pozornej nad horyzontem ponad 70 stopni, stąd warunki do obserwacji obiektów znajdujących się w jego granicach są bardzo dobre.

Głównym celem dzisiejszej obserwacji jest galaktyka NGC 7331 odległa od Ziemi o około 53 miliony lat świetlnych, jej średnica to 120 tysięcy lat świetlnych. Z punktu widzenia obserwatora stojącego na Ziemi tworzy ona wraz z innymi, odleglejszymi galaktykami tak zwaną grupę galaktyk NGC 7331. Jest najbliższą nam i najjaśniejszą galaktyką w całej wspomnianej wizualnej, pozornej grupie. Inne galaktyki widoczne na zdjęciu nie są z nią powiązane grawitacyjnie, leżą wielokrotnie dalej – galaktyki spiralne NGC 7335 i NGC 7336 (332 i 365 milionów lat świetlnych od nas), galaktyka spiralna z poprzeczką NGC 7337 (348 milionów lat świetlnych) oraz galaktyka eliptyczna NGC 7340 (294 miliony lat świetlnych) (na zdjęciu nr 2 podpisałem te obiekty). Morfologicznie NGC 7331 to galaktyka o wyraźnej strukturze spiralnej bez poprzeczki. W jej ramionach obserwujemy dużą ilość młodych, gorących gwiazd, które świecą wyraźnie niebieskim światłem. Widoczna optycznie również spora ilość obszarów gwiazdotwórczych, których widmo barw przesunięte jest nieco ku czerwieni (obszary H II - zjonizowanego wodoru). Bliżej centrum światło sumaryczne galaktyki przybiera barwę cieplejszą za sprawą gwiazd starszych, chłodniejszych świecących na żółto i pomarańczowo. Dzięki temu, że obserwujemy dysk galaktyczny NGC 7331 pod kątem około 50 stopni, widzimy doskonale grube pasma pyłów i materii zawartej w jej ramionach spiralnych. W centrum galaktyki NGC 7331 (podobnie jak w naszej galaktyce Drodze Mlecznej) znajduje się supermasywna czarna dziura. Według obecnego stanu wiedzy szacuje się, że łącznie w skład tej galaktyki wchodzi ponad 400 miliardów gwiazd.

Ciekawostka:
W galaktykach spiralnych jądro galaktyczne wraz z centralnym zgrubieniem zwykle wiruje w tym samym kierunku co cały dysk galaktyczny. Ciekawym faktem jest to, że w przypadku galaktyki NGC 7331 jest inaczej - wiruje ono w przeciwną stronę.

Poza opisanymi obiektami, w tle poniższego zdjęcia, wprawne oko obserwatora znajdzie niejedną jeszcze bardziej odległą galaktykę. Napiszcie w komentarzu ile naliczyliście ;) Osobiście bardzo lubię takie kadry, gdzie niemalże można osobiście doświadczyć bezkresu kosmosu...

Kilka danych technicznych: Teleskop: Newton SW 200P/1000 8”, Montaż paralaktyczny: SW HEQ5 Pro SynScan GoTo Rowan's belt mod, korektor komy: GSO 2”, kamera główna: ZWO ASI 178MC, guiding: ZWO 60/280 + Bresser Deep Sky & Guider 1,25”. Ekwiwalent ogniskowej jaką wykorzystałem do rejestracji materiału to 4850 mm (w odniesieniu do pełnej klatki 35mm). Zdjęcie to obrobiony stack składający się z 241 zarejestrowanych klatek. Każda klatka z ekspozycją 90 sekund. Łączny czas ekspozycji: 6 godzin 1 minuta 30 sekund. Materiał składający się na poniższe zdjęcia rejestrowałem przez trzy kolejne noce: 8, 9 i 10 października 2021 roku ze "swojego podwórka" w centrum Gostynina.

Tomasz Balcerzak, www.balcerzak.info